Szybkie wyszukiwanie

Informacje na temat podejść do szczepień

Dlaczego w temacie szczepień ludzie mówią o tym, że osoby zaszczepione stanowią zagrożenie?

Ludzie zaszczepieni są mniej zdrowi, sieją choroby lub nie stosują zaleceń bezpieczeństwa

Niektóre osoby odmawiają przyjęcia szczepienia z uwagi na bezpodstawne przekonania. Ludzie ci mogą na przykład twierdzić, że ciało „wyleczy się samo” albo że to, co „naturalne”, jest najlepsze. W przypadku takich osób może występować przekonanie, że zamiast szczepienia odporność lepiej uzyskać, przechodząc „naturalną” chorobę. Taka droga jest jednak dużo bardziej niebezpieczna.

Wielu zwolenników i zwolenniczek „medycyny alternatywnej” kieruje się bezpodstawnymi przekonaniami i sceptycznie podchodzi do tematu szczepień.

Z badań wynika, iż na tego typu bezzasadne wierzenia szczególnie wpływają „zmienne poznawcze”. To termin psychologiczny opisujący sposób, w jaki każda osoba przetwarza informacje.

Zmienne poznawcze, na które wpływają przede wszystkim poziom postrzeganego zagrożenia oraz zmienne emocjonalne, pomagają oddzielać bezpodstawne przekonania od wiary w spisek.

Oto niektóre ze zmiennych poznawczych:

  • intuicyjny styl poznawczy: stawianie prawdziwości przeczuć ponad faktyczne dowody;
  • pomyłki ontologiczne: niektóre osoby mają trudności z odróżnianiem metafor od osadzonych w faktach stwierdzeń – mogą one na przykład dosłownie pojmować znaczenie słów takich jak „ściany mają uszy” czy „ten obraz widział wiele”;
  • bycie podatnym na pseudo-głębokie wypowiedzi, na przykład branie zdań typu „pełnia wycisza nieskończoność zjawisk” jako czegoś głębokiego;
  • podatność na złudzenia przyczynowo-skutkowe; wiara w to, że jedno zdarzenie ma wpływ na inne, kiedy w rzeczywistości nie mają one ze sobą żadnego związku (np. myślenie, iż nasza ulubiona drużyna piłkarska wygrała mecz, ponieważ wszyscy kibice i kibicki oglądający go w telewizji mieli na sobie koszulki zespołu).

W tym motywie pojawia się wiara w to, jakoby ludzie, którzy przyjęli szczepienie, różnili się od nas i byli niebezpieczni. Powtarzane mity dotyczą rzekomego gorszego stanu zdrowia takich osób, szerzenia przez nich chorób czy zachowywania się w sposób nieodpowiedzialny (ponieważ tacy ludzie niby nie stosują się do zaleceń).

Czy istnieje w tym ziarno prawdy?

Jeśli osoby, które przyjęły szczepienie, nie stosują środków zapobiegających szerzeniu się chorób (np. nie noszą maseczek ochronnych), nasz niepokój jest uzasadniony. Poza tym przyjęcie niektórych szczepionek – w tym przeciwko COVID-19 – nie znaczy, że nigdy się nie zarazimy. Dzięki immunizacji przejdziemy jednak chorobę łagodniej. Wszyscy powinnyśmy jak najlepiej starać się chronić przed chorobami siebie oraz innych, na przykład dbając o higienę i rozsądnie podchodząc do kontaktów z drugim człowiekiem.

Co powiedzieć komuś, kto wyznaje takie poglądy?

Do najbardziej produktywnego dialogu między pacjentami i pacjentkami a personelem ochrony zdrowia dochodzi, jeśli opiera się on na empatii. Podczas tego typu rozmowy powinno się uznać słuszność przyczyny postawy pacjenta i wykazać się zrozumieniem – właśnie dlatego należy dokładnie zgłębić źródło postawy wyrażanej przez kogoś opinii. Uznając niewidocznych na pierwszy rzut oka powodów czyjegoś nastawienia wcale nie musi znaczyć, że zgadzamy się z tą opinią. Możemy natomiast przyznać, iż:

Jeśli osoby, które przyjęły szczepienie, nie stosują środków zapobiegających szerzeniu się chorób (np. nie noszą maseczek ochronnych), nasz niepokój jest uzasadniony. Poza tym przyjęcie niektórych szczepionek – w tym przeciwko COVID-19 – nie znaczy, że nigdy się nie zarazimy. Dzięki immunizacji przejdziemy jednak chorobę łagodniej. Wszyscy powinnyśmy jak najlepiej starać się chronić przed chorobami siebie oraz innych, na przykład dbając o higienę i rozsądnie podchodząc do kontaktów z drugim człowiekiem.



(Częściowe) uznanie argumentacji rozmówcy czy rozmówczyni może pomóc nam przygotować grunt pod sprostowanie błędnego myślenia pacjenta w danej kwestii.

Osoby zaszczepione rzadziej przenoszą choroby, przeciwko którym przyjęły szczepienie, niż ludzie, którzy tego nie zrobili. Dlaczego? Po prostu istnieje mniejsza szansa na to, że sami się zarażą. Ponieważ nigdy nie możemy zagwarantować totalnej ochrony przed daną chorobą, szczepionka sama w sobie stanowi środek bezpieczeństwa.

W każdej grupie znajdziemy nieuważne, mniej ostrożne osoby, więc część zaszczepionych ludzi nie zachowuje się prawidłowo. Jednak większość osób, które przyjęły szczepionkę, stosuje środki bezpieczeństwa.

Koniec końców powinniśmy chronić się przed poważnymi konsekwencjami chorób, a szczepionki to na to najlepszy sposób.

pl_PLPolish