Szybkie wyszukiwanie

Myślenie spiskowe

Brak zaufania

Unwarranted beliefs

Worldview and politics

Religious concerns

Moral concerns

Fear and phobias

Distorted risk perception

Perceived self interest

Epistemic relativism

Reaktancja

Informacje na temat podejść do szczepień

Dlaczego w temacie szczepień ludzie mówią o zaniedbaniach ochrony zdrowia?

Personel ochrony zdrowia jest niekompetentny i niewspółczujący

Ogólny brak zaufania do grupy sprawującej władze i osób, które zdają się dla niej pracować, to jeden z najsilniejszych predyktorów niechęci do szczepionek.

Tego typu nieufność często objawia się w formie twierdzeń o rzekomym prywatnym interesie albo braku wiedzy w kontekście szczepionek.

Brak zaufania może dotyczyć różnych osób i instytucji, na przykład:

  • personelu ochrony zdrowia lub związanych z nim organizacji;
  • firm farmaceutycznych;
  • rządów;
  • naukowców i naukowczyń;
  • „establishmentu medycznego”.

Ludzie mogą również nieufnie podchodzić do samych szczepionek albo do związanych z nimi procesów naukowych.

Chociaż brak zaufania związany jest z wierzeniami w teorie spiskowe, argumenty zakorzenione w tym źródle postawy nieco się różnią – powody nieufności mogą dotyczyć czyichś faktycznych przeżyć (np. doświadczenia dyskryminacji w systemie ochrony zdrowia). Racje wynikające z braku zaufania niekoniecznie też powiązane są z teoriami spiskowymi. Tego typu argumentacja często występuje w postaci mało precyzyjnych, pełnych podejrzeń i wątpliwości stwierdzeń, których konkluzje formułuje się na podstawie źródła danego komunikatu.

W tym motywie system ochrony zdrowia oraz zatrudniony w nim personel (np. lekarze i lekarki) jawi się jako niekompetentny i nieempatyczny. W tego typu argumentacji często przywołuje się złe doświadczenia i trudne relacje, nierzadko okraszone historiami o pracownikach i pracownicach medycznych mających odmienne zdanie co pacjent czy pacjentka.

Czy istnieje w tym ziarno prawdy?

Niekiedy brak zaufania do podmiotów sprawujących władzę jest uzasadniony. Niektóre osoby mogą na przykład sceptycznie podchodzić do zaleceń w kwestii szczepionek, ponieważ w przeszłości doświadczyły nagannego zachowania ze strony personelu medycznego. Tacy ludzie mogli też zetknąć się z pracująca w ochronie zdrowia osobą, która nie potraktowała ich obaw poważnie lub patrzyła na nich z góry. Jeśli doświadczymy niewłaściwego zachowania, każdy i każda z nas ma prawo się na nie skarżyć. W Polsce tego typu skargi należy składać do oddziału wojewódzkiego NFZ lub centrali NFZ w Warszawie.

Co powiedzieć komuś, kto wyznaje takie poglądy?

Do najbardziej produktywnego dialogu między pacjentami i pacjentkami a personelem ochrony zdrowia dochodzi, jeśli opiera się on na empatii. Podczas tego typu rozmowy powinno się uznać słuszność przyczyny postawy pacjenta i wykazać się zrozumieniem – właśnie dlatego należy dokładnie zgłębić źródło postawy wyrażanej przez kogoś opinii. Uznając niewidocznych na pierwszy rzut oka powodów czyjegoś nastawienia wcale nie musi znaczyć, że zgadzamy się z tą opinią. Możemy natomiast przyznać, iż:

Niekiedy brak zaufania do podmiotów sprawujących władzę jest uzasadniony. Niektóre osoby mogą na przykład sceptycznie podchodzić do zaleceń w kwestii szczepionek, ponieważ w przeszłości doświadczyły nagannego zachowania ze strony personelu medycznego. Tacy ludzie mogli też zetknąć się z pracująca w ochronie zdrowia osobą, która nie potraktowała ich obaw poważnie lub patrzyła na nich z góry. Jeśli doświadczymy niewłaściwego zachowania, każdy i każda z nas ma prawo się na nie skarżyć. W Polsce tego typu skargi należy składać do oddziału wojewódzkiego NFZ lub centrali NFZ w Warszawie.



(Częściowe) uznanie argumentacji rozmówcy czy rozmówczyni może pomóc nam przygotować grunt pod sprostowanie błędnego myślenia pacjenta w danej kwestii.

Czasami możemy czuć, że personel ochrony zdrowia nie traktuje nas poważnie, ale zalecenia dotyczące szczepień nie pochodzą tylko od jednej osoby.

Zanim dana szczepionka zostanie dopuszczona do użytku a zespół medyczny będzie mógł ją rekomendować pacjentom, niezależni naukowcy i naukowczynie oraz międzynarodowe organizacje pozarządowe badają bezpieczeństwo i skuteczność preparatu.

Większość osób pracujących w branży medycznej poświęca czas, by omawiać z pacjentami i pacjentkami ich obawy – to kluczowy element pozwalający spełniać rygorystyczne standardy opieki. Praca w ochronie zdrowia jest bardzo trudna i wymaga długoletniego szkolenia. Mimo to większość osób decydujących się na tego rodzaju zawód robi to, ponieważ zależy im na dobrostanie pacjentów.

Gdzie mogę dowiedzieć się więcej?

Dodatkowe informacje: 

Źródła akademickie:

pl_PLPolish
en_GBEnglish sv_SESwedish fiFinnish de_DEGerman fr_FRFrench es_ESSpanish ro_RORomanian pl_PLPolish

MISINFORMATION & DISTRUST

One of the strongest predictors of vaccine hesitancy is people’s general mistrust of authorities, pharmaceutical companies, scientists, the medical “establishment”, and scientific research methods and findings. The distrust is often expressed in claims about vested interests or a lack of knowledge about vaccinations. It can be directed towards different targets, for example, health and medical authorities or professionals, pharmaceutical companies, the government, and the scientific process and vaccines themselves.

 

Although distrust is related to conspiracist ideation, arguments framed within this attitude root are distinct in that the reasons for distrust may be due to a person’s lived experience (e.g., having experienced discrimination in the healthcare system). Arguments stemming from distrust also need not relate to conspiracies. Instead, distrust often manifests as vague statements, full of suspicion and uncertainty, with conclusions drawn based on the source of the message.