Szybkie wyszukiwanie

Informacje na temat podejść do szczepień

Dlaczego w temacie szczepień ludzie mówią o zaprzeczeniu nauce?

Nie istnieje spójne stanowisko na temat zalet szczepionek oraz teorii ich dotyczących

Niektóre osoby odmawiają przyjęcia szczepienia z uwagi na bezpodstawne przekonania. Ludzie ci mogą na przykład twierdzić, że ciało „wyleczy się samo” albo że to, co „naturalne”, jest najlepsze. W przypadku takich osób może występować przekonanie, że zamiast szczepienia odporność lepiej uzyskać, przechodząc „naturalną” chorobę. Taka droga jest jednak dużo bardziej niebezpieczna.

Wielu zwolenników i zwolenniczek „medycyny alternatywnej” kieruje się bezpodstawnymi przekonaniami i sceptycznie podchodzi do tematu szczepień.

Z badań wynika, iż na tego typu bezzasadne wierzenia szczególnie wpływają „zmienne poznawcze”. To termin psychologiczny opisujący sposób, w jaki każda osoba przetwarza informacje.

Zmienne poznawcze, na które wpływają przede wszystkim poziom postrzeganego zagrożenia oraz zmienne emocjonalne, pomagają oddzielać bezpodstawne przekonania od wiary w spisek.

Oto niektóre ze zmiennych poznawczych:

  • intuicyjny styl poznawczy: stawianie prawdziwości przeczuć ponad faktyczne dowody;
  • pomyłki ontologiczne: niektóre osoby mają trudności z odróżnianiem metafor od osadzonych w faktach stwierdzeń – mogą one na przykład dosłownie pojmować znaczenie słów takich jak „ściany mają uszy” czy „ten obraz widział wiele”;
  • bycie podatnym na pseudo-głębokie wypowiedzi, na przykład branie zdań typu „pełnia wycisza nieskończoność zjawisk” jako czegoś głębokiego;
  • podatność na złudzenia przyczynowo-skutkowe; wiara w to, że jedno zdarzenie ma wpływ na inne, kiedy w rzeczywistości nie mają one ze sobą żadnego związku (np. myślenie, iż nasza ulubiona drużyna piłkarska wygrała mecz, ponieważ wszyscy kibice i kibicki oglądający go w telewizji mieli na sobie koszulki zespołu).

W pojawiających się w tym motywie argumentach ludzie przeciwstawiają się nauce, co stanowi pośrednią akceptację bezpodstawnych przekonań. Pojawiają się stwierdzenia, że należy dyskutować ze stanowiskiem świata nauki na temat szczepień.

Jako dowód na to, iż nie wolno ufać procesom naukowym produkcji szczepionek, przedstawia się przykłady kontrowersji oraz różnicy zdań naukowców i naukowczyń, jak i niepewności w kwestii immunizacji.

Czy istnieje w tym ziarno prawdy?

Wiedza naukowa rozwija się poprzez debatę – nie dziwi więc to, że teorie na temat szczepionek można traktować jako kontrowersyjne. Naukowcy i naukowczynie nie zawsze zgadzają się ze sobą. Trudno więc odróżniać ustalone już fakty naukowe od informacji wciąż dyskutowanych. Niestety świat nauki nie zawsze w skuteczny sposób komunikuje społeczeństwu fakt dojścia w danej sprawie do konsensusu.

Co powiedzieć komuś, kto wyznaje takie poglądy?

Do najbardziej produktywnego dialogu między pacjentami i pacjentkami a personelem ochrony zdrowia dochodzi, jeśli opiera się on na empatii. Podczas tego typu rozmowy powinno się uznać słuszność przyczyny postawy pacjenta i wykazać się zrozumieniem – właśnie dlatego należy dokładnie zgłębić źródło postawy wyrażanej przez kogoś opinii. Uznając niewidocznych na pierwszy rzut oka powodów czyjegoś nastawienia wcale nie musi znaczyć, że zgadzamy się z tą opinią. Możemy natomiast przyznać, iż:

Wiedza naukowa rozwija się poprzez debatę – nie dziwi więc to, że teorie na temat szczepionek można traktować jako kontrowersyjne. Naukowcy i naukowczynie nie zawsze zgadzają się ze sobą. Trudno więc odróżniać ustalone już fakty naukowe od informacji wciąż dyskutowanych. Niestety świat nauki nie zawsze w skuteczny sposób komunikuje społeczeństwu fakt dojścia w danej sprawie do konsensusu.



(Częściowe) uznanie argumentacji rozmówcy czy rozmówczyni może pomóc nam przygotować grunt pod sprostowanie błędnego myślenia pacjenta w danej kwestii.

Obecnie istnieje silny, powszechny konsensus medyczny w sprawie korzyści i bezpieczeństwa szczepionek oraz sposobu ich działania. Opiera się on na licznych, powtarzalnych, zbieranych od ponad stu lat dowodach pochodzących od milionów ludzi na całym świecie, którzy co roku przechodzą szczepienia.

Mamy dobre powody, by ufać szczepionkom. Wielu niezależnych naukowców i naukowczyń przetestowało bezpieczeństwo i skuteczność szczepionek w oparciu o najwyższe standardy naukowe. Dzięki zgromadzonym dowodom na temat bezpieczeństwa i skuteczności szczepień immunologia stanowi dziś niezwykle godną zaufania dziedzinę.

pl_PLPolish