Szybkie wyszukiwanie

Myślenie spiskowe

Brak zaufania

Unwarranted beliefs

Worldview and politics

Religious concerns

Moral concerns

Fear and phobias

Distorted risk perception

Perceived self interest

Epistemic relativism

Reaktancja

Informacje na temat podejść do szczepień

Dlaczego w temacie szczepień ludzie mówią o wyolbrzymionym zagrożeniu?

Ochrona zdrowia przesadza i nadużywa szczepionek

Ogólny brak zaufania do grupy sprawującej władze i osób, które zdają się dla niej pracować, to jeden z najsilniejszych predyktorów niechęci do szczepionek.

Tego typu nieufność często objawia się w formie twierdzeń o rzekomym prywatnym interesie albo braku wiedzy w kontekście szczepionek.

Brak zaufania może dotyczyć różnych osób i instytucji, na przykład:

  • personelu ochrony zdrowia lub związanych z nim organizacji;
  • firm farmaceutycznych;
  • rządów;
  • naukowców i naukowczyń;
  • „establishmentu medycznego”.

Ludzie mogą również nieufnie podchodzić do samych szczepionek albo do związanych z nimi procesów naukowych.

Chociaż brak zaufania związany jest z wierzeniami w teorie spiskowe, argumenty zakorzenione w tym źródle postawy nieco się różnią – powody nieufności mogą dotyczyć czyichś faktycznych przeżyć (np. doświadczenia dyskryminacji w systemie ochrony zdrowia). Racje wynikające z braku zaufania niekoniecznie też powiązane są z teoriami spiskowymi. Tego typu argumentacja często występuje w postaci mało precyzyjnych, pełnych podejrzeń i wątpliwości stwierdzeń, których konkluzje formułuje się na podstawie źródła danego komunikatu.

Ludzie mogą uważać, że świat niesłusznie panikuje z powodu chorób, które wcale nie są aż tak groźne. Niektóre osoby twierdzą, iż system ochrony zdrowia przesadza i próbuje zapobiegać niegroźnym chorobom, przeciwko którym wcale nie trzeba się szczepić. Ludzie czasami przedstawiają takie zachowanie jako sposób odwrócenia uwagi od innych problemów.

Czy istnieje w tym ziarno prawdy?

Niekiedy brak zaufania do podmiotów sprawujących władzę jest uzasadniony. Niektóre osoby mogą obawiać się tego, że szczepionki i inne leki (na przykład antybiotyki) są nadużywane i czasami przepisywanie pacjentom i pacjentkom, którzy wcale ich nie potrzebują. Ponieważ każdy lek może powodować skutki uboczne, nie chcemy stosować ich nadmiernie. To zrozumiałe, że w ten sam sposób myślimy więc o zaleceniach na temat szczepień, zwłaszcza, jeśli inni twierdzą, iż choroby, przed którymi szczepionka ma nas chronić, wcale nie są poważne.

Co powiedzieć komuś, kto wyznaje takie poglądy?

Do najbardziej produktywnego dialogu między pacjentami i pacjentkami a personelem ochrony zdrowia dochodzi, jeśli opiera się on na empatii. Podczas tego typu rozmowy powinno się uznać słuszność przyczyny postawy pacjenta i wykazać się zrozumieniem – właśnie dlatego należy dokładnie zgłębić źródło postawy wyrażanej przez kogoś opinii. Uznając niewidocznych na pierwszy rzut oka powodów czyjegoś nastawienia wcale nie musi znaczyć, że zgadzamy się z tą opinią. Możemy natomiast przyznać, iż:

Niekiedy brak zaufania do podmiotów sprawujących władzę jest uzasadniony. Niektóre osoby mogą obawiać się tego, że szczepionki i inne leki (na przykład antybiotyki) są nadużywane i czasami przepisywanie pacjentom i pacjentkom, którzy wcale ich nie potrzebują. Ponieważ każdy lek może powodować skutki uboczne, nie chcemy stosować ich nadmiernie. To zrozumiałe, że w ten sam sposób myślimy więc o zaleceniach na temat szczepień, zwłaszcza, jeśli inni twierdzą, iż choroby, przed którymi szczepionka ma nas chronić, wcale nie są poważne.



(Częściowe) uznanie argumentacji rozmówcy czy rozmówczyni może pomóc nam przygotować grunt pod sprostowanie błędnego myślenia pacjenta w danej kwestii.

Harmonogramy szczepień ustalane są w oparciu o bezpieczeństwo i skuteczność preparatów wykazane przez ekspertów i ekspertki medycyny oraz zdrowia publicznego. W ich zaleceniach bierze się pod uwagę powagę chorób, przed którymi chronią szczepionki. Zalecane szczepienia wybiera się, ponieważ zapobiegają one chorobom niosącym ze sobą poważne konsekwencje.

Dziś łatwo zapomnieć o katastrofalnych skutkach niektórych chorób – na przykład zanim wynaleziono szczepionkę przeciwko odrze, choroba ta co roku zabijała 2,6 milionów ludzi.

Dzięki szczepionkom udało się wyeliminować i osłabić wiele chorób. To właśnie dlatego wielu z nas nie musi ich dziś przechodzić. Niestety ponieważ niektóre wskaźniki immunizacji maleją, część chorób pojawia się dziś coraz częściej.

Chociaż niektórzy z nas mogą doświadczać ich w łagodniejszy sposób, nie można w 100% przewidzieć, jak dana choroba będzie u nas wyglądać.

Gdzie mogę dowiedzieć się więcej?

Dodatkowe informacje: 

Źródła akademickie:

pl_PLPolish
en_GBEnglish sv_SESwedish fiFinnish de_DEGerman fr_FRFrench es_ESSpanish ro_RORomanian pl_PLPolish

MISINFORMATION & DISTRUST

One of the strongest predictors of vaccine hesitancy is people’s general mistrust of authorities, pharmaceutical companies, scientists, the medical “establishment”, and scientific research methods and findings. The distrust is often expressed in claims about vested interests or a lack of knowledge about vaccinations. It can be directed towards different targets, for example, health and medical authorities or professionals, pharmaceutical companies, the government, and the scientific process and vaccines themselves.

 

Although distrust is related to conspiracist ideation, arguments framed within this attitude root are distinct in that the reasons for distrust may be due to a person’s lived experience (e.g., having experienced discrimination in the healthcare system). Arguments stemming from distrust also need not relate to conspiracies. Instead, distrust often manifests as vague statements, full of suspicion and uncertainty, with conclusions drawn based on the source of the message.