Szybkie wyszukiwanie

Myślenie spiskowe

Brak zaufania

Unwarranted beliefs

Worldview and politics

Religious concerns

Moral concerns

Fear and phobias

Distorted risk perception

Perceived self interest

Epistemic relativism

Reaktancja

Informacje na temat podejść do szczepień

Dlaczego w temacie szczepień ludzie mówią o interesie finansowym?

Firmy przekazują takie a nie inne informacje na temat szczepionek z uwagi na swój interes finansowy

Ogólny brak zaufania do grupy sprawującej władze i osób, które zdają się dla niej pracować, to jeden z najsilniejszych predyktorów niechęci do szczepionek.

Tego typu nieufność często objawia się w formie twierdzeń o rzekomym prywatnym interesie albo braku wiedzy w kontekście szczepionek.

Brak zaufania może dotyczyć różnych osób i instytucji, na przykład:

  • personelu ochrony zdrowia lub związanych z nim organizacji;
  • firm farmaceutycznych;
  • rządów;
  • naukowców i naukowczyń;
  • „establishmentu medycznego”.

Ludzie mogą również nieufnie podchodzić do samych szczepionek albo do związanych z nimi procesów naukowych.

Chociaż brak zaufania związany jest z wierzeniami w teorie spiskowe, argumenty zakorzenione w tym źródle postawy nieco się różnią – powody nieufności mogą dotyczyć czyichś faktycznych przeżyć (np. doświadczenia dyskryminacji w systemie ochrony zdrowia). Racje wynikające z braku zaufania niekoniecznie też powiązane są z teoriami spiskowymi. Tego typu argumentacja często występuje w postaci mało precyzyjnych, pełnych podejrzeń i wątpliwości stwierdzeń, których konkluzje formułuje się na podstawie źródła danego komunikatu.

W tym motywie twierdzi się, jakoby nie można było ufać, że firmy farmaceutyczne nad zyski będą przedkładać bezpieczeństwo ludzi. Występuje tu ogólny brak zaufania do wszelkich motywacji finansowych, które mogłyby być związane ze szczepionkami.

Czy istnieje w tym ziarno prawdy?

Niekiedy brak zaufania do podmiotów sprawujących władzę jest uzasadniony. Niektórzy ludzie mogą na przykład nieufnie podchodzić do szczepień, ponieważ branża farmaceutyczna faktycznie czerpie z nich zyski. Dla przykładu: do lutego 2022 r. firma farmaceutyczna Pfizer zarobiła na szczepionkach przeciwko COVID-19 27 miliardów funtów. Działające w każdej branży prywatne przedsiębiorstwa chcą zarabiać na swoich produktach. Krytyczna analiza motywacji różnych branży jest bardzo ważna.

Co powiedzieć komuś, kto wyznaje takie poglądy?

Do najbardziej produktywnego dialogu między pacjentami i pacjentkami a personelem ochrony zdrowia dochodzi, jeśli opiera się on na empatii. Podczas tego typu rozmowy powinno się uznać słuszność przyczyny postawy pacjenta i wykazać się zrozumieniem – właśnie dlatego należy dokładnie zgłębić źródło postawy wyrażanej przez kogoś opinii. Uznając niewidocznych na pierwszy rzut oka powodów czyjegoś nastawienia wcale nie musi znaczyć, że zgadzamy się z tą opinią. Możemy natomiast przyznać, iż:

Niekiedy brak zaufania do podmiotów sprawujących władzę jest uzasadniony. Niektórzy ludzie mogą na przykład nieufnie podchodzić do szczepień, ponieważ branża farmaceutyczna faktycznie czerpie z nich zyski. Dla przykładu: do lutego 2022 r. firma farmaceutyczna Pfizer zarobiła na szczepionkach przeciwko COVID-19 27 miliardów funtów. Działające w każdej branży prywatne przedsiębiorstwa chcą zarabiać na swoich produktach. Krytyczna analiza motywacji różnych branży jest bardzo ważna.



(Częściowe) uznanie argumentacji rozmówcy czy rozmówczyni może pomóc nam przygotować grunt pod sprostowanie błędnego myślenia pacjenta w danej kwestii.

Firmy farmaceutyczne to nie jedyne podmioty czerpiące ze szczepionek zyski. Osoby zachęcające innych, by odmawiali szczepienia się również mają silne motywacje finansowe – czerpią one przecież korzyści z produktów alternatywnych, do których zakupu namawiają odbiorców i odbiorczynie.

Tego typu wyroby nie podlegają kontroli niezależnych organów. Inaczej jest w przypadku szczepionek – niezależni od wszelkich firm naukowcy i naukowczynie oraz organizacje pozarządowe na całym świecie analizują bezpieczeństwo i skuteczność tych leków. Podmioty te mają obowiązek publicznie informować o wszelkich konfliktach interesów, w tym o jakichkolwiek przyjętych płatnościach finansowych.

Informacje przekazywane przez niezależnych ekspertów i ekspertki stanowią najlepsze źródło danych na temat szczepień.

Gdzie mogę dowiedzieć się więcej?

Dodatkowe informacje: 

Źródła akademickie:

pl_PLPolish
en_GBEnglish sv_SESwedish fiFinnish de_DEGerman fr_FRFrench es_ESSpanish ro_RORomanian pl_PLPolish

MISINFORMATION & DISTRUST

One of the strongest predictors of vaccine hesitancy is people’s general mistrust of authorities, pharmaceutical companies, scientists, the medical “establishment”, and scientific research methods and findings. The distrust is often expressed in claims about vested interests or a lack of knowledge about vaccinations. It can be directed towards different targets, for example, health and medical authorities or professionals, pharmaceutical companies, the government, and the scientific process and vaccines themselves.

 

Although distrust is related to conspiracist ideation, arguments framed within this attitude root are distinct in that the reasons for distrust may be due to a person’s lived experience (e.g., having experienced discrimination in the healthcare system). Arguments stemming from distrust also need not relate to conspiracies. Instead, distrust often manifests as vague statements, full of suspicion and uncertainty, with conclusions drawn based on the source of the message.