Szybkie wyszukiwanie

Myślenie spiskowe

Brak zaufania

Unwarranted beliefs

Worldview and politics

Religious concerns

Moral concerns

Fear and phobias

Distorted risk perception

Perceived self interest

Epistemic relativism

Reaktancja

Informacje na temat podejść do szczepień

Dlaczego w temacie szczepień ludzie mówią o tym, że coś jest tylko teorią?

Badania naukowe nad szczepionkami opierają się na kontrowersyjnych teoriach

Ogólny brak zaufania do grupy sprawującej władze i osób, które zdają się dla niej pracować, to jeden z najsilniejszych predyktorów niechęci do szczepionek.

Tego typu nieufność często objawia się w formie twierdzeń o rzekomym prywatnym interesie albo braku wiedzy w kontekście szczepionek.

Brak zaufania może dotyczyć różnych osób i instytucji, na przykład:

  • personelu ochrony zdrowia lub związanych z nim organizacji;
  • firm farmaceutycznych;
  • rządów;
  • naukowców i naukowczyń;
  • „establishmentu medycznego”.

Ludzie mogą również nieufnie podchodzić do samych szczepionek albo do związanych z nimi procesów naukowych.

Chociaż brak zaufania związany jest z wierzeniami w teorie spiskowe, argumenty zakorzenione w tym źródle postawy nieco się różnią – powody nieufności mogą dotyczyć czyichś faktycznych przeżyć (np. doświadczenia dyskryminacji w systemie ochrony zdrowia). Racje wynikające z braku zaufania niekoniecznie też powiązane są z teoriami spiskowymi. Tego typu argumentacja często występuje w postaci mało precyzyjnych, pełnych podejrzeń i wątpliwości stwierdzeń, których konkluzje formułuje się na podstawie źródła danego komunikatu.

W tym motywie uwagę skupia się na braku zaufania do naukowych procesów opracowywania szczepionki. Pojawiają się tezy, jakoby nauka była poddawana manipulacji lub opierała się na uprzedzeniach. W argumentacji nierzadko wybiera się jedynie fakty, które usprawiedliwiają nieufność co do szczepień.

Czy istnieje w tym ziarno prawdy?

To zrozumiałe, że wiele osób automatycznie nie ufa badaniom naukowym na temat szczepionek. Proces ten często opisuje się za pomocą żargonu, który trudno pojąć osobom spoza świata nauki – zwykłym ludziom niełatwo jest wtedy zrozumieć, że dowody gromadzono przez długi czas, więc zdecydowanie potwierdzają one wstępne teorie badaczy. Osoby, które w internecie i na łamach mediów mówią o kontrowersjach podstaw naukowych szczepionek, potrafią być bardzo przekonujące. Pełna zamętu atmosfera nie sprzyja łatwej dostępności faktów. Na szczęście jesteśmy w stanie dojść do wielu źródeł, na których opiera się nasza dzisiejsza wiedza.

Co powiedzieć komuś, kto wyznaje takie poglądy?

Do najbardziej produktywnego dialogu między pacjentami i pacjentkami a personelem ochrony zdrowia dochodzi, jeśli opiera się on na empatii. Podczas tego typu rozmowy powinno się uznać słuszność przyczyny postawy pacjenta i wykazać się zrozumieniem – właśnie dlatego należy dokładnie zgłębić źródło postawy wyrażanej przez kogoś opinii. Uznając niewidocznych na pierwszy rzut oka powodów czyjegoś nastawienia wcale nie musi znaczyć, że zgadzamy się z tą opinią. Możemy natomiast przyznać, iż:

To zrozumiałe, że wiele osób automatycznie nie ufa badaniom naukowym na temat szczepionek. Proces ten często opisuje się za pomocą żargonu, który trudno pojąć osobom spoza świata nauki – zwykłym ludziom niełatwo jest wtedy zrozumieć, że dowody gromadzono przez długi czas, więc zdecydowanie potwierdzają one wstępne teorie badaczy. Osoby, które w internecie i na łamach mediów mówią o kontrowersjach podstaw naukowych szczepionek, potrafią być bardzo przekonujące. Pełna zamętu atmosfera nie sprzyja łatwej dostępności faktów. Na szczęście jesteśmy w stanie dojść do wielu źródeł, na których opiera się nasza dzisiejsza wiedza.



(Częściowe) uznanie argumentacji rozmówcy czy rozmówczyni może pomóc nam przygotować grunt pod sprostowanie błędnego myślenia pacjenta w danej kwestii.

Badania naukowe nad szczepionkami bazują na wielu długotrwałych dowodach. Powstanie dziedziny immunologii i towarzyszącej jej dziś nauce zawdzięczamy właśnie nagromadzeniu tak wielu dowodów. Zgodne stanowisko nauki na temat korzyści i bezpieczeństwa szczepionek oraz tego, w jaki sposób działają, jest silne i powszechne. To dlatego, że opiera się ono na dowodach zbieranych przez ponad sto lat i pochodzących od milionów szczepionych na całym świecie co roku ludzi.

Gdzie mogę dowiedzieć się więcej?

Dodatkowe informacje: 

Źródła akademickie:

pl_PLPolish
en_GBEnglish sv_SESwedish fiFinnish de_DEGerman fr_FRFrench es_ESSpanish ro_RORomanian pl_PLPolish

MISINFORMATION & DISTRUST

One of the strongest predictors of vaccine hesitancy is people’s general mistrust of authorities, pharmaceutical companies, scientists, the medical “establishment”, and scientific research methods and findings. The distrust is often expressed in claims about vested interests or a lack of knowledge about vaccinations. It can be directed towards different targets, for example, health and medical authorities or professionals, pharmaceutical companies, the government, and the scientific process and vaccines themselves.

 

Although distrust is related to conspiracist ideation, arguments framed within this attitude root are distinct in that the reasons for distrust may be due to a person’s lived experience (e.g., having experienced discrimination in the healthcare system). Arguments stemming from distrust also need not relate to conspiracies. Instead, distrust often manifests as vague statements, full of suspicion and uncertainty, with conclusions drawn based on the source of the message.